عسل در قانون ابوعلی سینا و مخزن الادویۀ
عسل مایع کم و بیش غلیظ، شربت مانند و شیرینی است که به وسیلۀ زنبوران عسل از راه جمعآوری نوش گلها در کندو به ثمر میرسد. عسل از جمله مواد خوراکی است که منافع بسیاری برای آن ذکر کردهاند. طبق نظر جالینوس:
«هیچ چیز بهتر از عسل نیست در نفع از برای بدن و علاج اکثر امراض.»
به گفتۀ ابنسینا «عسل بخاری است که از زمین بالا میرود و در فضا پخته گردد و شبنم مانند پرمایه میشود و فرود آید و بر برگ گل و غیره نشیند و انگبین بوجود آورد. گاهی انگبینی شود که ما آن را عسل گوییم و گاهی شبنم که بر درخت و سنگ نشیند و گزانگبین حاصل میشود. گزانگبین، آن قسمت از این شبنم بند آمده است که مردم میبینند و میچینند اما آن قسمتی که بسیار لطیف و نادیدنی است قسمت و نصیب زنبور است که از آن عسل میسازد ...»
عسلِ بسیار خوب آن است که کاملاً شیرینمزه، خوشبوی و بویش مایل به بوی تندمزه، رنگش به سرخی بزند، پرمایه باشد نه رقیق. چنان به هم متصل باشد که در حال ریزش از هم نگسلد. نسبت به فصلها، عسل بهاری از تابستانی بهتر است. عسل، زداینده است، دهانهی رگها را باز میکند، رطوبتها را از بین میبرد، رطوبتها را از ژرفای بدن بیرون میکشد، لکههای سیاه چهره را حتی اگر کهنه باشد از بین میبرد، زخمهای تازه را به هم آرد، نم چشم را از بین میبرد، اشتها برانگیزد، توان بخش معده است، عسل پخته بسیار تغذیه دهنده است و پادزهر افیونخوردگی و نیش حشرات موذی، سگهار و قارچ سمّی است. کسی که سم خورده عسل بخورد قی میکند و اثر سم خنثی میشود.»